Sjeverna Bosna – Turistička destinacija

Bihać, grad, sjeverozapadna Bosna i Hercegovina, smješten na obalama rijeke Une. Prvi put se spominje 1260. godine kao mjesto opatije, okupiralo ga je Osmansko carstvo i postalo dio Bosne 1878. Godine 1942. Bihaćka republika je nakratko postala slobodna teritorija. Za vrijeme Drugog svjetskog rata Bihać je bio i sjedište Glavnog štaba NOV i mjesto održavanja prve sjednice Ratnog parlamenta Jugoslavije (AVNOJ, ili Antifašističko vijeće narodnog oslobođenja Jugoslavije) novembra 1942. godine. Grad je ostao važno sastajalište tokom cijelog rata. Bihać je bio poprište teških borbi između snaga bosanske vlade i srpskih milicija nakon otcjepljenja Bosne od Jugoslavije 1992.

Moderne privredne djelatnosti Bihaća vrte se oko drvne i tekstilne industrije. To je željeznički i tržni centar i ima hidroelektranu. Stanovništvo je (procjena 2003.) 39.000. Najpoznatija atrakcija Bihaća je Nacionalni park Una sa svojim prekrasnim vodopadima. Ako se odlučite za obilazak Bihaća, ne možete propustiti vidjeti vodopad Štrbački buk i uživati u prekrasnom obilasku Nacionalnog parka Una.

Današnje ime grada se prvi put pominje 1461. godine u povelji kralja Stefana Tomaševića njegovom stricu Radivoju. U povelji je stajalo da mu kralj Stjepan Tomašević, između ostalih posjeda, daruje i „i na Usori grad Tešanj — grad Tešanj, u usorskom kraju“.

Između druge polovine 15. stoljeća i prve polovine 16. stoljeća, istorija Tešnja bila je prilično haotična. Budući da su Osmanlije smatrale Bosnu tampon državom, često je mijenjala vladare, naizmjenično između otomanske i mađarske okupacije. Između 1463. i 1476. godine Tešanj je bio centar Bosanskog kraljevstva i rezidencija hercega Radivoja Kotromanića. 

Dvorac Tešanj

Osnivanje ovog utvrđenja započeto je još prije nego što su Rimljani osvojili regiju. Tačni datumi nisu poznati. Kasnije su ga pojačali Rimljani, Sloveni i Osmanske snage. Bila je prvenstveno odbrambena fortifikacija. Dvorac Tešanj je jedan od najznačajnijih i najvećih dvoraca u Bosni, sa površinom od oko 6.296 kvadratnih metara. Tokom osmanskog perioda, dvorac je imao stalnu vojsku. Tešanj tura je također jedna od mnogih jedinstvenih tura Invicta Travela. Nazivamo ga Bosansko doba kraljeva, uključuje i posjetu Vranduku, samo da bismo imali jasniju sliku o bogatoj bosanskoj srednjovjekovnoj istoriji.

Utvrda Vranduk nalazi se oko 14 kilometara nizvodno od grada Zenice. Sagrađena je na stijeni iznad klisure ispod koje rijeka Bosna sa svojim okruglim potokom gradi prirodni ukras i zaštitu. U srednjem vijeku Vranduk je bio jedan od nekoliko kraljevskih gradova, gdje je bilo sjedište bosanskog kralja Stjepana Ostoje, a nešto kasnije i posljednjeg bosanskog kralja Stjepana Tomaša, kao i njegovog protivnika Radivoja. Prvi spomen Vranduka datira od 11. marta 1410. godine u apelu Dubrovčana upućenom ugarskom kralju Sigismundu o ponašanju njegovih vojnika. U periodu osmanske turske vladavine tvrđava je skrivala mračna sjećanja dok je služila kao politički zatvor, gdje su mnogi od progonjenih umrli uglavnom kadije i muftije. Godine 1697. za vrijeme katastrofalnog pohoda Eugena Savojskog, kada je gotovo cijela Bosna ostala u pepelu i dimu, utvrda Vranduk bila je jedino neosvojeno utvrđenje.

Grad i tvrđava Vranduk stoljećima je odolijevala svakojakim neprijateljima, nepogodama, ljudskim ili prirodnim, ali je gotovo uvijek vješto ustrajala u svom nazivu „Vrata Bosne“. I samo ime – Vranduk, za koje se pretpostavlja da potiče od riječi branduk (braniti), govori o ulozi koju je imao u historiji Bosne.

Grad Vranduk – srednjovjekovna tvrđava sa džamijom proglašen je nacionalnim spomenikom. Imat ćete priliku ići u obilazak Vranduka i vidjeti ovu malu, ali vrlo jedinstvenu tvrđavu, kao svjedoka burne bosanske istorije.

Banja Luka je drugi po veličini grad u Bosni i Hercegovini i de facto glavni grad entiteta Republika Srpska. Tradicionalno je bio centar Bosanske Krajine, smješten u sjeverozapadnom dijelu zemlje. Prema popisu stanovništva iz 2013. godine na teritoriji grada Banjaluke živi 274.914 stanovnika.

U njemu se nalazi Univerzitet u Banjoj Luci, kao i brojne državne i entitetske institucije Bosne i Hercegovine. Grad leži na rijeci Vrbas i poznat je u zemljama bivše Jugoslavije po tome što je prepun drvoreda, bulevara, bašta i parkova. Istorija naseljavanja banjalučkog područja seže u antičko doba. Postoje značajni dokazi o rimskom prisustvu u regionu tokom prvih nekoliko vekova nove ere, uključujući i staru tvrđavu „Kastel“ (latinski: Castra) u centru grada. Područje Banje Luke je u potpunosti bilo u kraljevstvu Ilirije, a potom iu sastavu rimske provincije Ilirik, koja se podijelila na provincije Panoniju i Dalmaciju čiji je dio Kastra. Stare ilirske karte nazivaju naselje na današnjoj banjalučkoj lokaciji Ad Ladios, naselje koje se nalazi na rijeci Vrbas.

Banja Luka je pala pod Osmanlije 1527. godine. Nešto prije 1554. godine postaje sjedište Bosanskog sandžaka, do 1580. godine kada je uspostavljen Bosanski ejalet. Bosanski bejlerbegovi su sjedili u Banjoj Luci do 1639. godine. Ferhad paša Sokolović, rođak velikog vezira Mehmed-paše Sokolovića, je po povratku u Bosnu 1574. godine započeo izgradnju preko 200 objekata od zanatskih i trgovačkih radnji do skladišta pšenice, kupatila i džamije. Među važnijim komisijama bile su džamije Ferhadija i Arnaudija, prilikom čije izgradnje je postavljena vodovodna infrastruktura koja je opsluživala okolna stambena naselja. To je podstaklo ekonomski i urbani razvoj Banja Luke, koja je ubrzo postala jedan od vodećih trgovačkih i političkih centara u Bosni. Bio je to i sandžački centar u Bosna Ejaletu. Godine 1688. grad je spalila austrijska vojska, ali se brzo oporavio. Kasniji periodični upadi austrijske vojske podstakli su vojna dešavanja u Banja Luci, koja je od nje postala strateški vojni centar. Pravoslavne crkve i manastiri u okolini Banja Luke podignuti su u 19. vijeku. Takođe, sefardski Jevreji i trapisti su migrirali u grad u 19. veku i doprineli ranoj industrijalizaciji regiona izgradnjom mlinova, pivara, ciglana, tekstilnih fabrika i drugih važnih objekata.

26. i 27. oktobra 1969. godine u dva razorna zemljotresa (6,0 i 6,4 stepena Rihterove skale) oštećeni su brojni objekti u Banjoj Luci. Oko 20 do 23 osobe su poginule, a preko hiljadu je ranjeno. Velika zgrada pod nazivom Titanik u centru grada sravnjena je sa zemljom, a prostor je kasnije pretvoren u centralni javni trg. Uz priloge iz cijele Jugoslavije, Banja Luka je popravljena i obnovljena. To je bio period kada se u grad doseljavalo veliko srpsko stanovništvo iz okolnih sela, ali i iz udaljenijih krajeva Hercegovine.

Banja Luka ima i tvrđavu koju meštani vole da zovu „Kastel”. Kastel je jedna od najpoznatijih atrakcija Banja Luke, tako da vaš obilazak Banja Luke bez obilaska ovog prekrasnog mjesta ne bi bio potpun.